Karbondioksid
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Karbondioksid (CO2) er ei kjemisk sambinding.
Det lineære molekylet er danna av to oksygenatom og eit karbonatom. Karbonatomet er i midten, og oksygenatoma er kovalent bundne til det.
Gassen vert danna under forbrenning, og som biprodukt ved produksjon av hydrogengass frå naturgass.
CH4 + O2 = 2H2 + CO2
Karbondioksid vert rekna som ein drivhusgass. Han er ikkje giftig, men vil i store konsentrasjonar kunna fortrenga oksygen.
Jordatmosfæren inneheld om lag 0,03% karbondioksid, og store mengder av gassen er løyst i havet. Mykje av det karbondioksidet som vert sluppe ut i atmosfæren kjem før eller seinare til å hamna her.
Innhaldsliste |
[endre] Biologisk rolle
I fotosyntesen omdannar plantar karbondioksid og vatn til oksygengass og glukose.
[endre] Bruk
Karbondioksid vert brukt i brus.
Ein del brannslukkingsapparat brukar karbondioksid.
Tørris er karbondioksid i fast form.
Superkritisk karbondioksid løyser koffein og vert nytta i produksjon av koffeinfri kaffi.
Det blir også forska på å bruka CO2-injeksjon for å pressa ut ekstra olje før det blir "tomt" på eit oljefelt, dvs før ein ikkje får pumpa opp meir med noverande teknologi.[1]
[endre] Miljø
CO2 spelar ei sentral rolle for miljøet me har rundt oss.
[endre] CO2 i atmosfæren
Som nevnt over er det karbondioksid i jordatmosfæren. Det er ein relativt liten konsentrasjon, men karbondioksid er likevel viktig fordi det absorberer infraraud stråling. Dette forsterkar drivhuseffekten. Denne effekten gir ca 25° høgare gjennomsnittstemperatur, og gjer jorda leveleg for menneske.
[endre] Forureining
CO2 er som nevnt ein drivhusgass, og såleis vil meir karbondioksid i atmosfæren føra til høgare temperatur. Utslepp frå menneske har auka sidan den industrielle revolusjonen.
Bruk av fossilt brensel er ei av hovudkjeldene til utslepp av karbondioksid frå menneske. Dette blir brukt til m.a. til transport og varme, og kjem td frå olje, bensin og kull.
Det siste hundreåret har den gjennomsnittlege temperaturen på jorda auka. Mange meiner at forureining frå menneske spelar ei sentral rolle i denne globale oppvarminga.
