Plattdüütsch Literatur
Vun Wikipedia
De Begreep plattdüütsch Literatur meent de helen schreven Warken in plattdüütsche Spraak.
De eersten Warken, de överlevert sünd, sünd ut de sassische Tied. De mehrst Texten ut disse Tied kemen vun de Missionaren, de de Sassen to dat Christendom bekehren wullen. Dat sünd to'n Bispeel de Heliand, de üm 830 verfaat worrn is, un de Genesis, vun de aver blots Delen överlevert sünd.
Sünnerlich dör den Influss vun de Hanse weer dat late Middeloller de Hoochtied vun dat Plattdüütsche un dormit ok vun de plattdüütsche Literatur. Veel Prosa weer in disse Tied schreven, so as Rechtsböker un Chroniken, to'n Bispeel de Sassenspegel vun Eike vun Repgow (1224 bet 1231) un de Sassische Weltchronik vun Hermen Bote an dat Enn vun dat 15. Johrhunnert. Dat geev ok vele Böker, in de vun historsche Saken vertellt ward, as över Störtebeker; ok dat Möhlenleed höört dorto. Epik weer mit de höfisch Romanen ok dorbi, so as Flos unde Blankeflos (üm 1350), Valentin und Namenlos oder De Deif van Brugghe (bede üm 1450). De 1498 in Lübeck schreven Reynke de Vos weer en Satier op de Sellschapsornen vun dat Middeloller. Wiedere wichtige Böker weren dat Boek von veleme Rade (1490 bet 1493), de Köker (1520) un De Schichtbok (1510 bet 1513), de all vun Hermen Bote sünd. En wichtig Schauspeel is dat Redentinsche Oosterspeel ween, in dat de Figuren vun dat stedisch Leven op de Figuren vun Oostern överdregen sünd.
Af dat 17. Johrhunnert weer dat Plattdüütsche no den Neddergang vun de Hanse stark ünner hoochdüütschen Druck un de Lüüd in de Steder spreken jümmer mehr ok hoochdüütsch. In Plattdüütsch weer mehrst blots noch Riemels in Dialekt schreven. En Wark ut dat 18. Johrhunnert weer de Vierländer Idyllen vun Johann Hinrich Voß (1777/1778). Ut dat 19. Johrhunnert is dat Book Quickborn. Volksleben in plattdeutschen Gedichten dithmarscher Mundart vun Klaus Groth (1852). Dorno ward mehrst vun de plattdüütschen Autoren Romanen schreven. Wichtig weren dorbi Fritz Reuter, John Brinckman, Gorch Fock, Johann Hinrich Fehrs, Georg Droste, Rudolf Kinau, Augustin Wibbelt un Wilhelmine Siefkes. Fritz Stavenhagen un Hermann Boßdorf schreven Dramen. Lyrik möken Greta Schoon, Erna Taege-Röhnisch, Norbert Johannimloh, Waltrud Bruhn un Renate Molle. Ok Höörspelen weren in Plattdüütsch maakt, ünner annern vun Hinrich Kruse, Heinrich Schmidt-Barrien, Johann D. Bellmann un Wolfgang Sieg.
