Framstegspartiet

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

For andre tydingar av ordet, sjå Framstegspartiet (fleirtyding)

Framstegspartiet (Fremskrittspartiet) er eit økonomisk-liberalt parti som byggjer sin politikk på den norske grunnlova og eit kristent livssyn. Partiet vert plassert til høgre (i norsk samanhang) på den tradisjonelle høgre/venstre-aksa.

Historisk er partiet ei vidareføring av Anders Langes Parti til sterk nedsettelse av skatter, avgifter og offentlige inngrep (Kortform: Anders Langes parti). Framstegspartiet har ei særs turbulent historie med eksklusjonar av medlemmer og splittingar av partiet. Partiet har tidlegare vore dominert av enkeltmenneske og hatt fleire uavhengige representantar på sine vallister.

Formann og parlamentarisk leiar i partiet er Siv Jensen.

Ungdomsorganisasjonen til Framstegspartiet heiter Framstegspartiets Ungdom.

[endre] Historie

Framstegspartiet vart tufta av Anders Lange under eit folkemøte på Saga Kino i Oslo, den 8. april 1973. Folkemøtet bar tittelen Vi er lei av, og var til dels ein reaksjon på Borten-regjeringa si innføringa av moms. Namnet på partiet vart Anders Langes Parti til sterk nedsettelse av skatter, avgifter og offentlige inngrep (ALP) , og summerte kort opp valprogrammet til det nye partiet. Under det følgjande valet, 10. september d.å. fekk partiet 5% av stemmene og fire representantar på Stortinget.

[endre] 1974 - 1989

Då tuftaren av partiet døydde året etter (1974) gjekk meiningsmålingane brått nedover og ei utbrytargruppe stifta Reformpartiet, som igjen vart ein del av ALP året etter. Carl I. Hagen tilhøyrte denne utbrytargruppa. Under fylkesvalet i 1975 fekk partiet berre 1,4% av stemmene på landsbasis.

Nedgongen heldt fram for det nye partiet, som såg ut til å verte endå eit kapittel i historia om små europeiske skattefiendtlege organisasjonar (dei forsvinn oftast etter få år). Allereie i 1977 vart den første tillitsvelde i organisasjonen ekskludert. Erik Gjems Onstad sa offentleg at "Å stemme på ALP er å kaste bort stemmen sin" av di partiet hadde so låg oppslutting. Stortingsvalet i 1977 sendte partiet, som nett hadde endra namn til Framstegspartiet den 29. januar, ut av Stortinget.

På landsmøtet i 1978 vart Framstegspartiets Ungdom (FpU) oppretta med Peter N. Myhre som leiar, og Carl I. Hagen vart vald til partiformann. Under valet i 1981 overraska partiet med å få fire representantar på Stortinget igjen. I vala etter -81 har oppsluttinga om partiet gått opp og ned mellom t.d. to representantar i 1985 og heile 22 representantar i 1989.

[endre] 1994 - no

På landsmøtet i 1994 vart Frp delt i to fløyar, der eit stort mindretal ynskte at partiet skulle reindyrke den økonomiske liberalismen. Denne striden førte til at fleire tillitsvelde melde seg ut og danna partiet Fridemokratane, som framleis finnes. Under EU-røystinga same året anbefala landsstyret i Frp velgarane å stemme Ja til EU, men gjorde ikkje noko meir aktivt i saka.

I 2000 vart fleire medlemmer (m.a. Dag Danielsen) i Oslo Frp ekskluderte etter at dei nekta å gjennomføre landsmøtet sitt vedtak om at formannskapet i partiet alltid skal stå øvst på stortingsvallistene i sine respektive fylkeslag. Stortingsrepresentanten Vidar Kleppe vart ekskludert på grunnlag av at han viste støtte til dei ekskluderte medlemmene. Dei ekskluderte medlemmene tapte det følgjande søksmålet mot partiet på alle punkt.

Samme året vart "arveprinsen" (etter mediauttalar) i Frp, Terje Søviknes skulda for å ha valdteke ein medlem av FpU. Denne saka kulminerte i at Søviknes innrømte utruskap med eit kvinneleg medlem av FpU, og riksadvokaten henla saka på grunnlag av at det ikkje var noko straffbart forhold. Etter kraftig medfart i media trakk Søviknes seg frå alle leiande verv i partiet, utanom ordførarrolla i Os kommune.

Dei siste åra har partiet vore støtte for regjeringsalliansen KrF, Venstre og Høgre.

Ved fylkestingsvalet 2007 fekk partiet 18,5 % av røystene.

[endre] Politikk

Framstegspartiet har ein økonomisk politikk som heilt klårt baserar seg i tradisjonell økonomisk liberalisme. Dei arbeidar for eit samfunn med avgrensa offentleg makt og eit sterkare næringsliv som kan ta på seg fleire av dei oppgåvene staten tek seg av i dag (les: privatisering). Det same næringslivet skal, til liks med enkeltmenneska, påleggast færrast mogleg økonomiske begrensingar av staten. T.d. skal ikkje lova hindre ei bedrift å inngå arbeidsavtalar med sine tilsette som pålegg dei 12 timar lange arbeidsdagar, om arbeidstakarane aksepterar desse.

[endre] Tilhøve til staten

Partiet ynskjer å senke statlege utgifter og samstundes senke skattar og avgifter for borgarane i Noreg. Med privatisering av fleire offentlege tenester skal borgarar sleppe å betale for tenester dei ikkje har bruk for. Frp meiner at staten har ansvar for å sikre sine borgarar ein minste levestandard, men at pliktene til staten ikkje går utover akkurat dét når det gjeld sosialpolitikk. Midlar til oppfylling av staten sin sosialpolitikk skal hovudsakleg komme gjennom skattlegging av forbruk, ikkje inntekt, samstundes som skattenivået skal ligge so lågt som mogeleg.

Dei oppgåvene Frp meiner at staten skal ha ansvar for er følgjande:

• Forsvaret
• Utanrikspolitikk
• Rettsvesen
• Utdanning
• Kommunikasjon (samferdsle og infrastruktur)
• Trygd

[endre] Økonomisk politikk

Den økonomiske politikken er langt på veg grunna i at marknaden styrer seg best sjølv. Ein marknad med færrast mogleg avgrensingar skal kanalisere kapitalen dit han trengst, utan at staten dirigerar nemneverdig med lover, skattar eller avgifter. Frp har gått inn for meir bruk av oljepengar, noko som har ført til at protestar frå andre parti ^[1].

[endre] Innvandringspolitikk

Framstegspartiet arbeidar for ei kraftig innskrenking av innvandringspolitikken i Noreg, noko som truleg kan grunnast i Frp si mistru til at staten evnar å ta seg av sosiale problem på ein effektiv måte.

[endre] Tilhøve til nasjonalismen

Frp har ved fleire høve vorte skulda for å spelar på nasjonalistisk/religiøse straumningar ^[2].

[endre] Statistikk

[endre] Oppslutning ved stortingsval 1973-2005

¹ Som Anders Langes Parti

[endre] Referansar

1. ↑ Kleppe, Per, Vår økonomiske politikk, Dagsaviser.no, 11/5-2007 (Lenka 4/9-2007)
2. ↑ Ruud, Solveig, Fr.p.s religiøse omvendelse, Aftenposten, 27/4-2004 (Lenka 4/9-2007)

[endre] Eksterne lenkjer

• Offisiell nettstad
• Valresultat for Frp i kommune- og fylkestingsvalet 2007 (NRK)

[endre] Kjelder

• http://www.frp.no/