134340 Pluto
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
 |
|||||||
| Oppdaging | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oppdaga av | Clyde W. Tombaugh | ||||||
| Oppdaga dato | 18. februar 1930 | ||||||
| Baneparametrar (Epoch J2000) | |||||||
| Store halvakse | 5 906 376 272 km 39,48168677 AE |
||||||
| Banens omkrins | 36,530 milliardar km 244,186 AE |
||||||
| Eksentrisitet | 0,24880766 | ||||||
| Perihel | 4 436 824 613 km 29,65834067 AE |
||||||
| Aphel | 7 375 927 931 km 49,30503287 AE |
||||||
| Omløpsperiode | 90 613,3058 d (248,09 år) | ||||||
| Synodisk periode | 366,74 d | ||||||
| Gjennomsnittleg banefart | 4,666 km/s | ||||||
| Maks. banefart | 6,112 km/s | ||||||
| Min. banefart | 3,676 km/s | ||||||
| Banehelling | 17,14175° (11,88° til solekvator) |
||||||
| Lengda til oppstigande knute |
110,30347° | ||||||
| Perihelargument | 113,76329° | ||||||
| Talet på satellittar | 3 | ||||||
| Fysiske eigenskapar | |||||||
| Diameter | 2 390 km (0,180 · jorda) |
||||||
| Overflateareal | 1,795·107 km2 (0,033 · jorda) |
||||||
| Volum | 7,15·109 km3 (0,0066 · jorda) |
||||||
| Masse | 1,25·1022 kg (0,0021 · jorda) |
||||||
| Snittettleik | 1,750 g/cm3 | ||||||
| Ekvatorial tyngdekraft | 0,58 m/s2 (0,059 G) |
||||||
| Unnsleppingsfart | 1,2 km/s | ||||||
| Rotasjonsperiode | 6,387 d (6 d 9 t 17,6 min) | ||||||
| Rotasjonsfart | 47,18 km/t (ved ekvator) | ||||||
| Aksehelling | 119,61° | ||||||
| Rektasensjonen til nordpolen |
313,02° (20 t 52 min 5 s) | ||||||
| Deklinasjon | 9,09° | ||||||
| Albedo | 0,30 | ||||||
| Overflatetemp. |
|
||||||
| Atmosfærisk samansetting | |||||||
| Atmosfærisk trykk | 0,15–0,30 pascal | ||||||
| Nitrogen | |||||||
| Metan | |||||||
Pluto (symbol ♇, katalognamn 134340) er ein dvergplanet i solsystemet, fram til 2006 kalla ein planet.
Pluto har tre månar, Charon, Nix og Hydra. Pluto vender alltid same sida mot Charon, og Charon vender alltid same sida mot Pluto. Biletet i faktaboksen syner den sida av Pluto som vender mot månen.
Det er ein spesiell relasjon mellom Pluto og Neptun sine banar: På den tida Pluto gjer to rundar rundt Sola, gjer Neptun nøyaktig tre.
[endre] Historie
Pluto vart oppdaga av den amerikanske astronomen Clyde W. Tombaugh den 18. februar 1930. Han kalla planeten opp etter den romerske guden Pluto med same namn, fordi dei to første bokstavane hans er initialane til Percival Lowell, som hadde forutsagt at ein niande planet ville bli funnen.
I starten trudde ein at Pluto var fleire gonger større enn jorda. Nærare observasjonar har synt at Pluto er mindre enn jord-månen. Den 24. august 2006 vedtok International Astronomical Union ein ny definisjon på planetar. Etter denne datoen er Pluto saman med 1 Ceres og 2003 UB313 er klassifisert som dvergplanetar
[endre] Bakgrunnsstoff
- IAU 2006 General Assembly: Result of the IAU Resolution votes på http://www.iau2006.org
- Pluto er en dverg på http://www.nettavisen.no
| Solsystemet |
|---|
 |
| Sola · Merkur · Venus · Jorda · Mars · Ceres · Jupiter · Saturn · Uranus · Neptun · Pluto · Eris |
| planetar · dvergplanetar · månar: Månen · marsmånar · jupitermånar · saturnmånar · uranusmånar · neptunmånar · plutomånar · erismånen |
| smålekamar: meteoroidar · asteroidar/asteroidemånar (asteroidebeltet) · kentaurar · TNOar (kuiperbeltet/den spreidde skiva) · kometar (Oorts sky) |
| Sjå òg himmellekamar, liste over lekamar i solsystemet, sorterte etter radius eller masse, samt solsystemportalen |
 |
Denne astronomiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia å vekse seg stor og sterk gjennom å utvide han.
Sjå òg: Oversyn over astronomispirer. |
