Grunnegs woordenbouk
Van Wikipedie
Dit is n Grunnegs woordenbouk Grunnegs-Nederlaands. Dingen dij hierin stoan binnen: oetsproak, spèllen, grammoatiek, woorden en zegswiezen.
Onderwarpen |
[bewark] Info veurof
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
t Grunnegs is t dialekt dat proat wordt in de provìnzie Grunnen en de grìnsgebieden mit t Drìnt en Fraislaand. t Bestaait oet meerdere dialekten, woardeur nait overaal t zölfde Grunnegs proat wordt. Om toch alle Grunnegse dialekten heur stee te geven, worden alle schriefwiezen in dit woordenbouk vermeld.
De dialekten t Grunnegs binnen van west noar oost:
- Pompsters, in t Fraise dörp De Pomp
- Westerkwartaars, aan zuudwestkaant van t Rietdaip
- Hoogelaandsters, op Hoogelaand
- Stadjeders, in Stad en Hoaren
- Noordvelds, in de kop van t Drìnt
- Oldambtsters, tuzzen de ploatsen Loppersom, Slochter, boven Winschoot en Bennewold in
- Veenkolonioals, in de Veenkelonien en om en bie Winschoot
- Westerwolds, om en bie de dörpen Troapel, Zèlng en Onstwedde
[bewark] Oetsproak
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (oetsproak)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs worden letters over t aalgemain net zo oetsproken as ien t Nederlaands. Dochs binnen der wel n aantel letters dij aans oetsproken worden. Zinnen worden voak wel hail aans oetsproken, deurdat Grunnegers voak hail vlot proaten. Der wordt voak zègd dat t Grunnegs zo schreven wordt as dat t oetsproken wordt, môr as man perzies schrieven gaait as dat man proat, den krigst veurbeelden as dit:
Veurbeeld 1
- Schriefwieze: "Dat het hai aiglieks nait doan," zegt zien bruier
- Oetsproak: Daddedde ailieks naaidoan, sètsien bröjr
Veurbeeld 2
- Schriefwieze: Woarom schriefst doe heur nait woar of t is?"
- Oetsproak: Woarem ssriefstoeheur naait woaroft is?
Veurbeeld 3
- Schriefwieze: Dij kerel staait doar nou al doagen laank te wachten
- Oetsproak: Dij kirrol staaitoar nouwaal doakhnglaank twach-hen
Veurbeeld 4
- Schriefwieze: Maggen joe doar nait in?
- Oetsproak: Makhngjoe doarnaidin?
De ö is de i in de Nederlaandse oetsproak van "shirt". De kombinoatsie kh is de Duutse g. De kombinoatsie oa is de oo ien "oor". Zai t heufdartikel veur meer informoatsie.
[bewark] Spèllen
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (spèllen)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Veur t Grunnegs bestaait gain vaaste spèllen en t is nait standerdiseerd. Der is wel n veurkeursspèllen dij ien elk dialekt as standerd zain wordt, môr nait aaltieds broekt wordt, omreden der nait veul weet van is. Zai t heufdartikel veur meer informoatsie over de spèllen van t Grunnegs.
[bewark] Grammoatiek
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (grammoatiek)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
De grammoatiek van t Grunnegs verschilt ien veul zoaken van dij van t Nederlaands. t Is zowel verwaant aan dijent van t Frais en Leegsaksisch, wat perzies dudelk môkt wat t Grunnegs is, Friso-Saksisch.
[bewark] Biezundere woorden
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (biezundere woorden)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs bestoan der n aantel woorden woarvan t gebroek of de betaikenis ôfwiekt van de Nederlaandse. Dizze woorden worden ien t heufdartikel beschreven.
[bewark] Woorden noar kategorie
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (kategorie)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Man kin noast t zuiken op letters, ook zuiken op kategorie. Hier stoan aalmoal woorden biemekoar dij wat mit n bepoald onderwaarp te doun hebben.
[bewark] Algemaine woorden
Ien dizze seksie kin man zuiken op letter:
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
Grunnegs | Nederlaands |
Kavort | envelop |
Kippen | kantelen |
Klaaien/graimen | morsen |
Kloed(e) | klont/dik persoon (negatief) |
Knipnoagels | hete kolen |
Koare | kruiwagen |
Konstelloatsie | sterrenbeeld |
Kopstubber | ragebol |
Kou/boekou | koe |
Krödde | onkruid |
Kruudoorns | kruisbessen |
Leeg | laag |
Liepen | huilen (zn) |
Loeren | kijken (negatief) |
Loophek | babybox |
Loos | slim (negatief) |
Loug/dörp | dorp |
Mis | mis/mesthoop |
Mishottjen | mislukken |
Mizze | miskraam |
Moor | moeras |
Mous | boerenkool |
Mug | vlieg |
Neevie | mug |
Noaber/nijber/naiber | buurman/naaste |
Noaberschop/noaberskop | buurt |
Noaberske (zn) | buurvrouw |
Noaberske (bw) | naburige |
Nust/bèr(re) | bed |
Oetzied/uutzied | opzij |
Opoe | oma |
Paart | deel |
Pafken | roken |
Peerd | paard |
Peut(e)/pudde/put(te) | put |
Pikken | kleven |
Pitten/sloapen/pomen | slapen |
Plaze | verwaand persoon |
Plof/ploffiets(e)/plovvert | brommer |
Poezen | hard blazen |
Puut/pude/pute | (plastic) zak |
Raaimen | rijmen |
Raimen/riemen/klaaien | morsen |
Raaive | gereedschap |
Reren/schraaien/blèren | huilen (ww) |
Riepe | stoep |
Rieten | trekken |
Saus | saus, latex verf |
Sauzen | verven (latex) |
Schienvat | zaklantaarn |
Schoet | schort |
Schuddeldouk | vaatdoek |
Schosstain/schösstain | schoorsteen |
Sikkom/sikkem | bijna/ongeveer |
Slaif | soeplepel (niet pollepel) |
Slicht/schel | scheef |
Slim | erg |
Slik | snoep |
Smok | zoen |
Snoetjeknovveln | zoenen/vrijen |
Soezen | zeuren |
Spaigelploat(e) | cd |
Stain | steen/pit (van een vrucht) |
Steekruif | koolraap |
Stoer | moeilijk |
Vernaggeln/diggeln | vernielen |
Vlod, vloud | vloed |
Vlod | vlooi |
Vlodde | kwakje |
Vlödde, room | room |
Volle/ vaile | dwijl |
Vot | weg |
Weerglas | barrometer |
Wicht | meisje |
Wied | ver |
Wizze (bw) | zeker |
Wizze (zn) | zwangerschap |
Zedel | folder |
Zeup | borrel |
Zoepen (ww) | drinken |
Zoepen (zn) | karnemelk |
Zoepenbrij | karnemelkse pap |
Zok heugen | zich herinneren |
Zuneg | zuinig; nauwelijks |
[bewark] Geogroafie
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (geogroafisch)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Onder dit kopke kin man lezen hou bepoalde ploatsnoamen, landen en gebieden ien t Grunnegs nuimd worden. Dizzent worden aanders nait aaltieds broekt en worden den gewoon vervongen deur de aaigense benoamen van dat gebied of de Nederlaandse noam.
[bewark] Zegswiezen
- Der bestaait ook n ziede "Grunnegs (zegswiezen)" mit meer informoatsie op dit onderwaarp
Ien t Grunnegs bestoan n hail ìnde zegswiezen dij ôfwieken van t Nederlaands. Ook n hail ìnde wieken ôf van t Leegsaksisch, woardeur de maiste zegswiezen typisch Grunnegs binnen. Ien t Grunnegs Nederlaands worden dizze zegswiezen sums letterlieks vertoald, woardeur der wel ais misverstanden ontstoan.
|
![]() |
---|---|
Oetsproak | Spèllen | Grammoatiek | Biezundere woorden | Woorden noar kategorie | Geogroafische noamen | Zegswiezen A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z |
|
![]() |
|
---|---|---|
|