Tarm
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Tarmen eller tarmkanalen er den delen av meltingssystemet som kjem etter magesekken (ventrikkelen). Tarmane fullfører meltingsprosessen ved å ta opp næringsstoff og skilja ut avføring. Tarmbakteriar er svært viktige i denne prosessen.
Tarmane buktar seg fram til endetarmsopninga (anus), og er hjå ein voksen mann om lag 7,5 meter lange. Tarmveggane driv føda framover ved å trekka seg saman. Det tek mellom ein og fem dagar for maten å passera gjennom tarmsystemet.
Tarmkanalen har tre hovuddelar, tynntarmen, tjukktarmen (kolon) og endetarmen (rektum). Tynntarmen er delt i tre, tolvfingertarmen (duodenum), jejunum og ileum. Pattedyr, fuglar og nokre reptilar har òg ein blindtarm.
Innhaldsliste |
[endre] Bruk av tarmar
[endre] Mat
Tidlegare laga ein pølser ved å fylla tarmar ved kjøt. I dag er det uvanleg å bruka dette naturlege pølseskinnet, sjølv om det fortsatt blir gjort.
[endre] Teknologi
I golvklokker er tarmar blitt brukte som strengar til å henga lodda i.
[endre] Musikk
Vibrerande tarmar har tradisjonelt vore brukte i musikkinstrument, særleg som strengar i strengeinstrument, men også i trommer. Botnen av nokre typar litletromme kan slå mot eit nett av tarmar for å få fram ein særeigen klang, medan nokre utstrekte tarmstrengar under trommeskinnet på den nordafrikanske bendiren skapar ein summande lyd.
Medan ein i dag som regel bruker strengar av nylon, stål eller silke, bruker nokre av dei som speler tidlegmusikk fortsatt tarmstrengar for å få lyden meir autentisk. Det er særleg tarmar frå lam som har vore brukte til dette.
[endre] Idrett
Sauetarmar har òg vore brukte til å laga nettet i tennisracketar med.
