Stadnamn
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Stadnamn er ei nemning på namn på ein geografisk stad. Eit stadnamn kan til dømes ha opphav i eit gardsnamn. Lov om stadnamn er ei lov som regulerer offentleg bruk av stadnamn i Noreg.
[endre] Stadnamna som kulturberarar
Stadnamna er fyrst og fremst adresser, dei er korte og konsise uttrykk som peikar ut éin lokalitet i motsetning til andre lokalitetar. Samstundes ber stadnamna med seg ein kulturhistorisk og naturhistorisk dokumentasjon av samspelet mellom menneske og natur. Gardsnamna fortel noko om korleis landet vart teke i bruk og busett.
Å avgjera nøyaktig kva tid eit stadnamn skriv seg frå, er oftast uråd, namnesoga kan gå to til tre tusen år attende i tida. For dei viktigaste gardsnamngruppene har granskarane kome fram til visse kronologiske periodar.
Alle stadnamn ber ein del av landet si soge. Viktigst er landskapsnamna og namn på kjende naturlokalitetar, byar, bygder og andre område med viktige funksjonar. Likevel er dei om lag 50 000 norske gardsnamna den gruppa som samla sett har hatt mest å seia i ein busetnadshistorisk samanheng.
Kulturhistorisk spelar gardsnamna ei særskilt rolle ved at dei fleste òg er nytta som slektsnamn. Nordmennene er truleg det folket i Europa som i størst grad har teke gardsnamn som slektsnamn. Når stadnamna vert normerte etter prinsippa i lov om stadnamn, vil skrivemåten ofte skilje seg frå skrivemåten som har vore vanleg i slektsnamna. Slik normering vil difor ofte føre meg seg konflikter. Det har likevel vore sett som eit nasjonalt mål å normere skrivemåten for stadnamna, sidan stadnamn er kulturminne som må takast vare på. For å få eit fagleg grunnlag for slik normering, har staten tilsett namnekonsulentar for stadnamn.
[endre] På verdsveven
- Statens namnekonsulentteneste
- Lokalhistorie.no: «Språkleg kulturvern (namn og nemningar, målføre)»
- Botolv Helleland: «Skrivemåten av stadnamn - offentleg eller privat sak?» (kronikk i Aftenposten)
- Botolv Helleland: «Stadnamn» frå Almanakk for Noreg 2003
 |
Denne artikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia å vekse seg stor og sterk gjennom å utvide han. |
| Sjå òg: Oversyn over spirer. | |
