Programvareagent

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Ein programvareagent er eit dataprogram som kan utføre oppgåver på vegne av ein oppdragsgiver når det er satt inn i eit operativt miljø.

Agentar kan vere utforma med samansette eigeskaper frå ein eller fleire av kategoriane:

intelligente (smarte) agentar basert på teori og teknikker innanfor kunstig intelligens
autonome agentar som har eigeskap av å kunne starte nye oppgåver på eiga hand
mobile agentar som kan installere kopiar av seg sjølv i andre miljø
distribuerte agentar som er utforma til å fungere i eit distribuert miljø
samarbeidande agentar som krev eit miljø av fleire samverkende agentar for å fungere (sjå svermintelligens)
lærande agentar

Ein agent kan definerast som ein entitet som handlar autonomt eller semi-autonomt. Det tydar at ein agent kan handle på eiga hand og treng ikkje til enkvar tid vere styrt av kommandoar utanfrå.

[endre] Omgrepsavgrensing

Innan programvare er ein agent ein sjølvstending kodesnutt eller eit program som tek sine eigne avgjerder basert på ei mengd med reglar. Underliggande prosessar i eit operativsystem kan falle inn under ein slik kategori, det same kan webklientar og emailklientar - det er altså eit nokså vidt omgrep, og nokre gonger kan grensane mellom agentar og vanlege program vere uklare. Franklin og Graesser gir fire krav til agentar som skiljer dei frå andre program. Dei skal vere autonome, ha reaksjonar til miljøet, vere målretta og uthaldande.

Woolridge (2002) samanliknar agentar med objekt og ekspertsystem. I forhold til objekt er agentar (meir) autonome, dei har ein fleksibel åtferd (reaktiv, proaktiv og sosial; objekt er berre reaktive) og dei kan ha fleire kontrolltrådar. I forhold til ekspertsystem er agentar sterkare kopla til miljøet, dei er proaktive og reaktive og skal ha ei sosial evne (utover berre språkforståing).

Når ein talar om agent-drevne system, talar ein ofte om distribuert kunstig intelligens. Ein agent kan ha sitt avgrensa bruksområde, medan eit system av agentar kan tene større oppgåver og eit felles mål. Måten dei arbeidar i parallell, kvar med sin deloppgåve, kan samanliknast med korleis menneskehjernen fungerer. Programvareagentar er nært kopla til multi-agentsystem (MAS), distribuert problemløysing og parallell kunstig intelligens.

[endre] Historie

I følgje Alan Kay (Computer Software, 1984) kjem idéen frå John McCarthy og Oliver Selfridge som på 1950- og 1960-talet arbeide med konseptet soft robots, som skulle leve i maskinen og utføre oppgåver, og spørje mennesker om hjelp (i eit forståeleg språk) når dei trengte det.

Konseptet kan óg sporast til Hewitts aktørmodell (Hewitt, 1977) - eit sjølvberga, interaktivt og samutførande objekt med ein intern tilstand og kommunikasjonsevne.

Apples John Sculley skildrar i 1987 i videoen "Knowledge Navigator" sin visjon for eit agentsystem. Brukaren har ein agent som handsamer lynmeldingar (IM), ein agent som handsamer epost, ein presentasjonsagent osb. Desse kan samarbeide og automatisk sende svar tilbake i form av epost, telefon osv.

[endre] Eksterne lenkjer

FIPA - Foundation for Intelligent Physical Agents, ein standardorganisasjon for agentsystem
JADE - Java Agent DEvelopment framework, eit Java-rammeverk for agentprogrammering

[endre] Kjelder

Franklin, Stan og Graesser, Art (1996). "Is it an Agent, or just a Program?: A Taxonomy for Autonomous Agents". Proceedings of the Third International Workshop on Agent Theories, Architectures, and Languages. Springer-Verlag.
Wooldridge, Michael (2002). Introduction To Multi-Agent Systems. John Wiley & Sons.