Kambodsja
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
| Preahreacheanachakr Kampuchea | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
| Nasjonale motto: Nasjon, religion, konge | |||||||
 |
|||||||
| Offisielle språk | Khmer | ||||||
| Hovudstad | Phnom Penh | ||||||
| Styresett |
Monarki Norodom Sihamoni Hun Sen |
||||||
| Flatevidd - Totalt - Andel vatn |
181 040; km² (89.) 2,5 % |
||||||
| Folketal - Estimert (2005) - Folketeljing (—) - Tettleik |
13 607 (64.) — 75/km² (95.) |
||||||
| Sjølvstende - Dato |
Frå Frankrike 9. november 1953 |
||||||
| BNP - Totalt (2005) - Per innbyggjar |
30 579 mill. USD (93.) 2 116 USD (137.) |
||||||
| Valuta | Kambodsjansk riel | ||||||
| Tidssone | UTC +7 | ||||||
| Nasjonalsong | «Nokoreach» | ||||||
| Nasjonaldag | 9. november | ||||||
| Internasjonal telefonkode | +855 | ||||||
| Nasjonale toppdomene | .kh
|
||||||
Kambodsja er eit kongedøme i Søraust-Asia som grensar til Thailand mot vest, Laos mot nord og Vietnam mot aust. I sørvest har det kystline mot Siambukta. Hovudstaden er Phnom Penh, med rundt 1 million innbyggjarar. Heile landet har om lag 12 millionar innbyggjarar (2000).
Innhaldsliste |
[endre] Geografi
Landet er prega av Mekongelva, som på khmer blir kalla Tonle Thom, 'den store elva', og av Tonle Sap ('ferskvatnelva'), ei viktig fiskeelv.
[endre] Klima
Monsunen gjev ein god del nedbør mellom mai og september eller oktober. Ein har eit lite høgdedrag i sørvest, og sidene som vender mot Siambukta har kraftig nedbør. Den tørre perioden varer frå desember til april, og er varm med mykje sol. I regntida er det meir skyer, høgare fukt, og vêret er lummert og trykkjande. Temperaturane held seg ganske høge året rundt i låglandet. Phnom Penh har ein årleg nedbørsnormal på 1407 mm.
[endre] Innbyggjarar
Dei fleste kambodsjanarar er khmerfolk som tilhøyrer theravada-buddhismen. Landet har òg fleire nasjonale minoritetar der den viktigaste er chamfolk.
[endre] Historie
Landet kan trekkja liner tilbake til Keisardømet Khmer, som herska over store delar av den indokinesiske halvøya frå 1000- til 1300-talet. Den gamle hovudstaden Angkor med tempelkomplekset Angkor Wat er mektige minne om denne tida.
Under kolonitida var Kambodsja, som Khmer-riket, eit fransk protektorat og ein del av føderasjonen Indokina. Landet fekk sjølvstende i 1953.
På 1950- og 60-talet heldt landet under kong Norodom Sihanouk seg nøytralt under store delar av Vietnamkrigen i nabolandet. Frå 1969 utførte amerikanske bombefly hemmelege åtak på det dei hevda var kommunistiske leirar i landet, slik at 30 000–500 000 sivile blei drepne. Amerikanske styrkar stod òg for ein kortvarig invasjon i 1970.
Indre motsetnader førte til ein borgarkrig på 1970- og 80-talet. Det forhatte monarkiet blei bytta ut med eit katastrofalt regime leidd av Raude Khmer, som brukte element av kommunistisk tankegods til å forfølgja og drepa svært mange kambodsjanarar.
Medan flyktningar strøymde inn i Thailand blei landet invadert av Vietnam i desember 1978. Raude Khmer-styret blei framleis støtta av USA, og heldt mellom anna på plassen til Kambodsja i SN. Etter kvart stabiliserte situasjonen i landet seg likevel.
[endre] Politikk
Kongen i landet, Norodom Sihamoni, blei utnemnd av eit råd den 14. oktober 2004 etter at far hans, Norodom Sihanouk, abdiserte.
Statsministeren i Kambodsja heiter Hun Sen.
| Søraust-Asia |
|
Kambodsja | Laos | Malaysia | Myanmar |
[endre] Bakgrunnsstoff
[endre] Kjelder
