Bergensbanen
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Bergensbanen eller Bergensbana er ei jarnbaneline mellom Bergen og Oslo. Lina er den høgast liggjande hovudlinja i Europa. Lina er ein populær turistatraksjon, der Hardangervidda vert kryssa 1300 meter over havet. Ho vart opna av kong Håkon VII av Noreg på Voss stasjon den 27.11. 1909
Allereie i 1870 vart det gjort framlegg om ei anlegge ei jarnbaneline mellom Bergen og Oslo. Men ei avgjerd kom ikkje før i 1894, etter eit lengre ordskifte om kva veg jarnbanelina skulle ta. Fridtjof Nansen sine røynsler om landskapet var med og avgjorde kvar skinnegongen skulle liggja. Nansen gjekk i 1884 på ski over fjellet. Lina mellom Voss og Taugevatn vart fyrst godkjend av Stortinget, men i 1898 vart resten av lina godkjend.
Bygginga av Bergensbana var ei stor økonomisk satsing for staten.Banen kosta meir enn eit norsk statsbudsjett i 1909.
Bygginga av bana var ei stor utfordring. Lina måtte leggjast i ugjestmildt terreng langt over havet, i ein region utan vegar. Vinterstid var og er det fleire meter er snø. Strekninga mellom Voss og Myrdal vart opna sommaren 1906. Heile lina vart opna for passasjertrafikk 27. november 1909. Fram til 1957 var det damplokomotiv som trafikkerte lina. Ho vart elektrifisert i 1964.
Bergensbana hadde i 1909 ei lengd på 493 km. Bana hadde 182 tunnelar, med ei total lengd på 73 km. Den lengste tunnelen var den ved Trollkona, litt over 8 kilometer lang. Dei lengste tunnelane i dag er Liertunnelen på 10 700 meter og Finsetunnelen som medrekna eit overbygg er 10 600 meter lang. Den høgast liggjande stasjonen er Finse stasjon (1222 m.o.h..) og det høgste punktet på lina var Taugevatn (1301 m.o.h.). I dag er lina 409 km og høgaste punkt Fagernut 1238 moh. Innkortinga kjem av bygging av fleire tunnelar, mellom anna Ulrikentunnelen Jernbanelina er i dag eit populært turistmål. Den gamle arbeidarvegen Rallarvegen ligg tett inn til lina og er eit populært turmål, NSB leiger ut syklar mellom anna på Finse. Frå Myrdal går det ein sidebane til Flåm ved Sognefjorden (Flåmsbana). Hardangerbana frå Voss til Granvin i Hardanger vart nedlagd i 1988.
[endre] Stasjonar på Bergensbana
- Oslo S, stasjonen opna i 1854. Stasjonen skifta namn frå Oslo Ø til Oslo S i 1981.
- Lysaker - 7,5 m.o.h., stasjonen opna i 1872 då Drammenbanen sto ferdig.
- Asker - 104,6 m.o.h., stasjonen opna i 1872 då Drammenbanen sto ferdig.
- Drammen - 2,2 m.o.h., stasjonen opna i 1866 då Randsfjordbanen sto ferdig.
- Hokksund - 8,0 m.o.h., stasjonen opna i 1866 då Randsfjordbanen sto ferdig.
- Vikersund - 67,1 m.o.h., stasjonen opna i 1866 då Randsfjordbanen sto ferdig.
- Hønefoss - 96,8 m.o.h., stasjonen opna i 1866 då Randsfjordbanen sto ferdig.
- Flå - 155 - m.o.h., stasjonen opna i 1907 då Bergensbanen Bergen - Gulsvik vart teke i bruk.
- Nesbyen - 168,8 m.o.h., stasjonen opna i 1907.
- Gol - 207,4 m.o.h., stasjonen opna i 1907.
- Ål - 436,6 m.o.h., stasjonen opna i 1907.
- Geilo - 794,2 m.o.h., stasjonen opna i 1907.
- Ustaoset - 990,6 m.o.h., stasjonen opna i 1912.
- Haugastøl- 988,0 m.o.h., stasjonen opna i 1908.
- Finse - 1222,2 m.o.h, stasjonen opna i 1908.
- Hallingskeid - 1110,1 m.o.h, stasjonen opna i 1908.
- Myrdal - 866,8 m.o.h., stasjonen opna i 1908.
- Voss - 56,5 m.o.h., stasjonen opna i 1883 då Vossebanen stod ferdig.
- Dale - 43,4 m.o.h., stasjonen opna i 1883.
- Vaksdal - 16,0 m.o.h., stasjonen opna i 1883.
- Arna - 8,0 m.o.h., stasjonen opna i 1964, etter opninga av Ulrikentunnelen.
- Bergen - 3,9 m.o.h., noverande stasjon opna i 1913.
