Dolfienen
Van Wikipedie
Dolfienen (Latien: Delphinidae) bin een femilie van in zee levende walvisachtigen. Ze worren oek wel dolfienachtigen, zeedolfienen of echte dolfienen (in tegenstelling tot de grundeldolfienen) eneumd. Ze vormen een femilie uut de oenderorde van de tandwalvissen (Latien: Odontoceti) en kommen veur in alle wereldzeeën.
Der bestaon 34 soorten dolfienen verdeeld over 16 geslachten. De kleinste dolfien is Heavisidesdolfien, mit een lengte van 1,2 meter en een gewicht van 40 kilogram. De grootste dolfien is de zwart-witte orka, die 7 meter lang kan worren, en wel 4,5 ton kan wegen.
Dolfienen leven veural in de oendiepere gebieden van de zee. Ze eten veural vis en inktvis. Tussen de verschillende soorten he-j nogal wat verschillen: orka's pakken bieveurbeeld veul grotere prooien (liekas zeeroofdieren) as de gewone dolfien, die heufdzakelijk van vis leeft.
Uut oenderzeuk is ebleken dat de dolfienen vere verwanten bin van de koen.
Onderwarpen |
[bewark] Intellegentie
Dolfienen bin alderbarstens slimme zoogdieren, en staon hierum oek bekend. De dolfien kan zien eigen spiegelbeeld herkennen, en oek is an-etoond dat een dolfien een veurwarp dat de mins anwiest kan begriepen.
Dolfienen hen vrie grote harses en kennen gien remslaap. Dieren zoender remslaap staon derum bekend dat ze dikkels harses hen.
Tumelaars reupen mekaar mit een fluitend geluud, dit wort deur wetenschappers ezien as namen bie minsen.
[bewark] Zintugen
Dolfienen kunnen niet ruken, mar preuven kunnen ze wel. Oek kunnen dolfienen goed heuren en zien. Ze hen een sonar, oek wel echolokaotie eneumd. Een sonar waarkt as volgt: dolfienen maken gelujen via 't blaosgat op d'r kop. Disse gelujen kommen tegen een vis of een veurwaarp an. De terug-ekaotste gelujen worren via de oenderkaak van de dolfien op-evungen. Via de oenderkaak gaot 't geluud naor 't middenoor. Zo weet de dolfien waor de vissen en are zeewezen bin.
[bewark] Huud
In 2004 maakten Japanse oenderzeukers bekend dat ze ontdekt han dat dolfienen vortdurend roos hen. D'r huud schilfert of, waorbie 't elke twee uur vervaarst.
't Is ebleken dat de loslaotende huudschilfers de waotervrieving verminderen deurdat de waoterstroom roend 't lief kalmeert. Hierdeur gaot der minder energie verleuren an 't overwinnen van de waoterweerstand en hoeft 't dier minder energie te gebruken veur 't zwemmen.
De huud is zacht en ze hen een grote hoeveulheid oenderhuudse vetreserve. Daordeur is 't oppervlak een bietjen veerkrachtig. As ze gauw zwemmen ontstaon der kleine golfjes in de huud, asof 't eribbeld is. Disse golfjes gaon turbulentie tegen.
[bewark] Soorten
De bekendste soorten bin de orka (Orcinus orca), de tumelaar (Tursiops truncatus) en de gewone dolfien (Delphinus delphis). Een paor are tandwalvissen die "dolfien" eneumd worren, bv. revierdolfienen zoas de Orinocodolfien (Inia geoffrensis) en de Chinese vlagdolfien (Lipotes vexillifer) beheuren niet tot de femilie.
Een selectie van de soorten:
- Gewone dolfien
- Griend
- Orka
- Sotalia
- Tumelaar
- Witflankdolfien
- Witsnuutdolfien
Een minder bekende soort:
- Zandloperdolfien
 |
Meer ofbeeldingen dee bie dit onderwarp heuren ku-j vienen op de pagina Dolphin van Wikimedia Commons. |
 |
