Unitarismus
Vun Wikipedia
Dat Woort Unitarismus kümmt ut de latiensche Spraak vun dat Woort unitas. Dat heet Eenheit. Bi den Unitarismus geiht dat dor üm, dat de Lehr vun Gott sien Dree-Eenheit (Trinität) aflehnt warrt. Ut düt Aflehnen is denn ok en egen Religion vun wurrn. De höör fröher to de velen Twiegen vun dat Christendom mit to, man hüdigendags sünd de Unitariers tomeist ganz af vun dat Christendom. De Gemeenden vun den Unitarismus dröövt nich dör'nanner smeten weern mit de Unieerte Karken.
[Ännern] Wo de Unitarismus hüdigendags en Rull speelt
Gemeenden vun de Unitariers gifft dat hüdigendags besunners in Ungarn, in Rumänien, in Groot-Britannien, in Düütschland un in Noordamerika. Nah Amerika sünd fröher veel Unitariers hengahn, vunwegen dat jem ehr Globen in Europa verfolgt wurrn is. Man ok in allerhand annere Länner in Europa un in Afrika, in Australien un in Asien gifft dat Unitariers, de all jem ehr egen Kultur vörtowiesen hefft. In dat Johr 1995 is de International Council of Unitarians and Universalists (ICUU) grünnt wurrn. Dor warrt versöcht, de verscheden Aarten vun Unitarisch Gemeenden in tohopen to faten. Ut Düütschland is dor de Deutsche Unitarier Religionsgemeinschaft vun Anfang an mit bi.
[Ännern] Wat de Unitariers globen doot
Ünner „Unitas“ verstaht de Unitariers de Eenheit vun Gott un Natuur un Minsch. Allens höört tohopen un Gott is dor bi allens mit bi, wat dat öberhaupt gifft. De Unitariers glöövt ok an den Minschen sien Verstand. Nümms warrt vörschreben, wat he to globen hett. Dor gifft dat bi de Unitariers ok keen Dogma um.
In dat Tietöller vun de Aufklärung geev dat al de Antitrinitariers un de Sozinianers. Dat sünd sotoseggen de Vörollern vun de Unitariers. Hüdigendags sünd de meisten Anhängers vun düsse Lehr ganz wiet af vun dat Christendom un hefft sik vun jem ehr christliche Wuddeln vun aflööst. So is dat ok in Düütschland. Man dat gifft noch en lüttjen Krink vun theistisch Unitariers. De glöövt jümmers noch an enen persönlichen Gott un seht ok sunst allerhand, wat bi jem mit de meisten christlichen Karken öbereen stimmen deit, wenn een mol afsütt vun de Dree-Eenheit vun Gott.
Ofschoonst dat nich nee is un in verscheden Religionen al vörher sowat glöövt wurrn is, as bi de Unitariers, warrt vun Unitariers doch eerst vun dor af an snackt, as se sik tohopenfunnen hefft in Gemeenden. Dat is an un for sik nah de Reformation passeert. Dat is in Europa ok eerst in de Tiet vun de Aufklärung möglich wurrn, öber dat Dogma vun Gott sien Dree-Eenheit to snacken un dor denn ok noch gegenan to gahn. Vördem weer dat gefährlich, vunwegen dat de groden Karken de Trinitariers as Ketter ankeken hefft. In de Gesetzböker stünn dormals up Ketteree de Dood. Bekannt is de Fall vun Michel Servet, de sien Globen nu just in Genf künnig maken woll. Man ofschoonst Johannes Calvin sik dorför utspraken hett, dat he nich up'n Brandstapel möss, fünn he dor nix bi un meen, dat weer Gott sien Willen, wenn Servet starben möss.
