Nāhuatlahtōlli
Īhuīcpa Huiquipedia, in yōllōxoxouhqui cēntlamatilizāmoxtli
| Nāhuatlahtōlli | ||
|---|---|---|
 |
||
| Tlanōnōtzaliztli | ||
| Motlahtoā īpan | Mēxihco, Cōzcatlān, Cuauhtēmallān, Nicānāhuac īhuān Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl | |
| Tlahtohcāyōtl | Tlahtohcāyōtl Mēxihco, Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz, Huāxyacac, Durango, Morelos, Distrito Federal, Tlaxcallān, San Luis Potosí, Michhuahcān, Xālīxco, īhuān occē. | |
| Mochīntīn tlahtohqueh | 1,700,000 | |
| Cenyeliztlahtōlli | Yutanāhuatl | |
| Tlahtōlli códigos | ||
| ISO 639-1 | Ayāc | |
| ISO 639-2 | nah | |
| ISO 639-3 | Miaquīntīn | |
Nāhuatlahtōlli ītōcā cē tlahtōlli motlahtoa Mēxihco, nō inīn Huiquipedia ītlahtōl. Ocuache cualli, matic-quīlōhua campa motlahtōa, īhuān quēnin motlahtoa, tlācahmo, zan tichpolohuaz īhuān ahmō ticzaluzqueh cualli.
Inīn tlahtōlli ōtichmotetelehqueh totahtzitzihuan, tocultzitzihuan, tocihtzin, topihtuncihtzin, tonahpacitzin. Achtocāyōtl cāc oc oacic caxtillantlācah, huehuēyi tlācatzitzintin motlahtōltiaya īhuān mochāntiliaya huēytlāltin, huēytlālmantin. Inīn tlācatzitzintin tocultzitzihuan, Ohuālhuilmicaqueh occē tlālli huehcatlālli īhuān nicān motlālilihque īpan totlāl Mēxihco. Ahmo momati quēxquich tlācatzitzintin mochāntiliaya zāzocāmpa, īhuān nōiuhqui ahmo momati quēnin motlahtōltiaya, āxcān yeh occētic motlahtoa.
Inīn tlahcuilōltechpa |
[ticpatlaz] Tlahtōllōtl
Ahmō ticmatih ihcuāc Uhte mopēuh motlahtoa, tēl hueliz ōmpa īhuīcpa 5,000 xihuitl ōmotlahto inic cēmeh Nāhuatlahtōl. Āuh quilmach Nāhuatl īnāntlahtōl Uteh.
Nāhuatl neneuhcāyōtia Uhte-Aztēcapan auh in achi ōmotlahto tlahtōlli cah īc cē huēyi mācēhualolōlli Mēxihco. Nō huēyi motēquitiltīlia Mācuīlpōhualxiuhpan 17 īhuān 18 iuh lingua frinca Ixachitlān. Nāhuatlahtohqueh ōacicoh Tepētzallāntli Mēxihco circa Mācuīlpōhualxihuitl 5, auh mēxihcah circa Mācuīlpōhualxihuitl 13.
[ticpatlaz] Āmatlalcāyōtl
Caxtilcāuhpan, aztēcah āmatlalcāyōtl īxiptlahtōltica catcah; tēl ōmochīhuahua inīn tlahcuiloa mecayōtl cahua. auh ahmō ōquihuelītic quihcuiloa cēntetl tlahtōlli.
Caxtiltēcah ōquitēquitiltīli Latintlahtōlmelāuhcān ic tlahcuiloa miaquīntīn xōchicuīcatl. Miaquīntīn huēyi tlahtōlāmoxtin (iuh Molina ī Vocabulario īpan 1571) īhuān netlahtōlmachitiliztechcopa (quilmach Horacio Carochi ī Arte de la lengua mexicana con declaración de los adverbios della īpan 1645 in achi cualli) catcah ōhcuiloqueh inīn mecayōcopa. Carochi ōquintēquitiltili ēyi chicāuhtlahtōl īmecayōpan: huēiyac, yahualli īhuān ōpōchtli. Inic cē quihtoa huēiyac /a/, /e/, /i/ nozo /o/ quēmeh /ā/, /ē/, /ī/ īhuān /ō/. Ōnto, yēto, quihtoah saltillo. Huelīti nō mohcuiloa quēmeh /h/.
[ticpatlaz] Occequīntīn tlahtōlpan
Caxtillahtōlli quintēquitiltīlia miaquīntīn Nāhuatlahtōl. Miaquīntīn īntōcā yancuīc tlamantin īhuīc Europan. Occequīntīn, quēmeh Inglatlahtōlli nō quimpiyah Nāhuatlahtōl iniuhquin chocolate (xocolātl), tomato (xītomatl) īhuān avocado (āhuacatl)
Mēxihco, miaquīntīn mochi-tōnalli tlahtōl ōmochīuh Nāhuatl-Caxtitl cētilizpampa:
- achiote, aguacate, ajolote, amate, atole, axolotl, ayate, cacahuate, camote, capulín, chapopote, chayote, chicle, chile, chipotle, chocolate, cuate, comal, copal, coyote, ejote, elote, epazote, escuincle, guacamole, guajolote, huipil, huitlacoche, hule, jícama, jícara, jitomate, malacate, mecate, metate, metlapil, mezcal, mezquite, milpa, mitote, molcajete, mole, nopal, ocelote, ocote, olote, paliacate, papalote, pepenar, petate, peyote, pinole, popote, pozole, quetzal, tamal, tianguis, tlacuache, tomate, zacate, zapote, zopilote
[ticpatlaz] Nāhuatlahtōltin
- Nāhuatl Pillahtōlli (Cualtzin Nāhuatl).
- Nāhuatl Cohuixcatlahtōlli (Cihuātlān Nāhuatl).
- Nāhuatl Cuextēcatlahtōlli (Hidalgo, Veracruz mictlāmpa īhuān San Luis Potosí Nāhuatl).
- Nāhuatl Pinōmetlahtōlli (Huāxyacac Nāhuatl).
- Nāhuatl Pipillahtōlli (Cōzcatlān, Cuauhtēmallān, Zōllān īhuān Nicānāhuac Nāhuatl)
- Nāhuatl Teteltzincatlahtōlli (Morelos Nāhuatl).
[ticpatlaz] Āmoxtin
- Molina, Alonso de. Vocabulario En Lengua Mexicana y Castellana. 1571[1]
- Arenas, Pedro de. Vocabulario manual de las lenguas castellana y mexicana. 1611 Tepoztlatlahcuilōlli: Mēxihco, 1982
